İLİM-AMEL SEYR-İ SULÛKSeyr-i Sülûk - Aziz Mahmut Hüdâyi Hz.
|
|||
İÇİNDEKİLER:
CAMİ'UL FAZAİL VE KAMİLİR-REZAİL İlim ve Amellerin Faziletleri Amellerin Fazileti Namazın Faziletleri Orucun Faziletleri Zekatın Faziletleri Haccın Faziletleri Aile Hukukuna Aid Faziletler Nikahın Faziletleri Evlenmenin Afetleri Evlenmenin Faydaları Evlenilecek kadında aranan şartlar
Karı-Kocanın Hak ve Vazifeleri
Kadının Kocası Üzerindeki Hakları Ana-Baba- Evladın Hak ve Vazifeleri Evladan Ana-Baba Üzerindeki Hakları Evladın Ana-Babaya Karşı Vazifeleri Akraba Hukukuna Dair Faziletler Köle ve Hayvanların Hakları Amme Hukukuna Dair Faziletler Nefsin Islah Yolları Sülük, Ma'rifet ve Tevhidin Fazileti Ma'rifet'i İlahiyyenin Fazileti Tevhid-i İlahinin Fazileti MİFTHU'S-SALAT VE MİRKATÜN-NECAT (Namaz Anahtarı ve Kurtuluş Merdiveni) Namazın Sırları ve Adabı Namazın Faziletleri
|
|||
CAMİ'UL FAZAİL VE KAMİLİR-REZAİL
Namazın Faziletleri:
Temizliğin altı derecesi vardır.
Farz namazların fazileti hususunda Efendimizin (sav) şöyle buyurur: "Allah Teala'nın insanlara farz kıldığı şeylerden kendi katında tevhidden sonra en sevimli olanı namazdır. Eğer Allah Teala katında namazdan daha efdal bir ibadet olsaydı, melekler onunla ibadet ederlerdi. Halbuki meleklerin kimisi rükuda, kimisi secdede, kimisi kuûddadır." Teravih namazı; sünnet olup yirmi rekattır. Ramazan ayında yatsı namazını müteakip kılınır. Efendimiz (sav) "Allah Teala size Ramazan gecesi namazını sünnet kılmıştır." Buyurarak sünnet ve Allah rızasına sebep olduğunu belirtmiştir. Teheccüd namazı, geceleyin bir miktar uyuduktan sonra kılınır. Uyumadan kılınan namaz teheccüd olmaz. Teheccüdün en güzel şekli önce iki rekat tahiyyetül-vudü kılınır. Bu iki rekatın ikisinde Fatiha'dan sonra Nisa suresinin 64. Ayeti ikincisinde yine Nisa suresinin 110. Ayeti okunur. Sonra ilkinde Ayetel kürsü ikincisinde Amenerrasulü okunan iki rekat namaz daha kılınır. Sonra da ikişer rekat olmak üzere on iki rekata tamamlanır. Teheccüd sekiz rekat kılınabileceği gibi yirmi, otuz, kırk, elli, rekata kadar kılınabilir. Teheccüd namazını adab ve erkana riayet ederek kılana Allah Teala beşi dünyada, dördü ahirette olmak üzere dokuz ikramda bulunacaktır. Dünyadakiler, afetlerden korumak, kıldığı namazın eserinin yüzde görülmesi, salih kulların muhabbetine nail olmak, ? sadır olması ve iffet duygusudur. Ahirettekiler ise yüz aklığı, hesap kolaylığı, sıratı rahat geçmek, kitabının sağ elden verilmesi gibidir. İşrak namazı, iki rekattır. Güneş iki mızrak yükseldikten sonra kılınır. Efendimizin (sav) "Bir kimse" sabah namazını cemaatle kıldıktan sonra oturup güneş doğuncaya kadar zikir ile meşgul olsa, güneş doğuncaya kadar iki rekat namaz kılsa bir nafile hac ve umre sevabına nail olur." Buyuruyor. Güneş doğarken, müstehab olan zikrullahtır. Çünkü bu değerli vakitte zikrullaha devam etmenin nefislerde büyük bir tesiri vardır. Kuşluk namazı iki veya dört rekattan on iki rekata kadar kılınabilir. Kuşluk vaktinde dört rekat ile Allah Tealayı hatırlayan kişinin o günün akşamına kadar mekruhlardan uzaklaştırılacağı rivayet edilir. Evvabin namazı, altı rekattır. Akşamla yatsı arasında kılınır. Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur. "Bir kimse akşam namazından sonra hiç konuşmadan altı rekat namaz kılarsa, o namaz on iki yıllık ibadete denk olur." Bu namazların haricinde Tesbih, İstihare, Tevbe, Hacet, Regaib, Berat Gecesi, İstiska, Yolcu, Küsuf namazları da anlatılmıştır. Orucun Faziletleri: Bakara suresinin 183. Ayetinin Allah Teala: "Sizden öncekilere farz kılındığı gibi oruç size de farz kılındı" buyuruyor. Ramazan ayı orucunun tutulması farzdır. Bu ayda bir tesbih diğer aylarda olan bin tesbihten daha faziletlidir, hayırlıdır.
Zekatın Faziletleri:
Efendimiz (sav) şöyle buyurmuşlardır. "Zekatı verilen mal helak olmaz. Zekat vermeyen kavimden Allah yağmuru alır. Mallarınızı zekatla koruyan, hastalıklarınızı sadaka ile tedavi edin"
Hz. Peygamber (sav) " Bir kimse cima ve fısktan hazar ederek Kabe'yi ziyaret etse anasından doğduğu zamanki gibi günahından tertemiz olur" buyurmuştur.
Aile Hukukuna Aid Faziletler:
Efendimiz (sav)
şöyle buyuruyor, "Nikah benim sünnetimdir, fıtrat ve sünnetimi seven ona sahip
çıksın, iyi sarılsın"
Karı-Kocanın Hak ve Vazifeleri
Erkeğin kadın üzerindeki hakları:
Doğumdan sonra kulağına ezan okuma adab-ı
veladettendir. Akraba Hukukuna Dair Faziletler:
Sıla-i rahim, ömrü uzatır, rızkı artırır. Efendimiz (sav) "Sıla-i rahmi
terk etme sıla yap, sana
zulmedeni bağışla, sana kötülük yapana bile iyilik yap" buyurmaktadır.
Aç bırakmamak. Amme hukuku denilince insanların ırz ve namuslarına dil uzatmaktan sakınmalı ve dedikodu, kovuculuk, yalan ve benzeri dil ile işlenen günahlardan çekinmek akla gelir. Gıybet, müminin duyunca hoşlanmayacağı sözleri ortasından söylemektir. İstir dini ister dünyevi ne olursa olsun gıybet yapılmamalıdır. Bir Müslüman'ın şerefine dil uzatmak en büyük günahlardan biridir. Gıybete şu dört yerde başka çare kalmadığı zaman izin verilmiştir:
Zalimin zulmünü padişaha şikayet etmek. Kovuculuk, açıklanması, istenmeyen sırların açıklanmasıdır. Efendimiz (sav) " Kovucu Cennete giremez" buyurmuştur. Akıllı olana yakışan gördüklerini söylememektir. Bir fayda sağlamak veya günahı önlemek söz konusu ise caizdir. Mesela birine tasallut ederken gördüğün kimse hakkında şahitlik yapma mecburiyetin vardır. Doğruluk mutlaka hayra götürür. Efendimiz (sav)'e "Mümin yalancı olabilir mi?" diye sorulunca: "Hayır asla olamaz!" Buyurmuşlardır. Çünkü yalan uyduranlar Allah'ın ayetlerine inanmayanlardır. Yalan, bütün kötülüklerin temeli, günahların esasıdır. Yalan ancak bir kaç yerde mubahtır:
Dargınların arasını bulmak için, Nefsin Islah Yolları: Kul, nefsin azgınlık ve taşkınlığından kurtularak itiminan makamına erince nefs insana güzel bir binit olur. En büyük cihad nefs ile mücadeledir. Nefsin kötü ahlakı pek çoktur. Bunların başlıcaları, kibir, ucub, riya, öfke, hased, mal sevgisi ve makam tutkusudur. Tevazu ile kul nefsini kibir ve ucbün çirkinliğinden uzak tutmalıdır. Efendimiz (sav); "Dünyada böbürlenip büyüklük taslayanlar, kıyamet gününde küçük karınca suretinde yaratılacak ve halk onların üzerine basarak çiğneyecektir." Buyurmaktadır.
Yusuf b. Esbat tevazu
için şu güzel sözleri
açıklıyor, "Evinden çıktıktan sonra karşılaştığın herkesi kendinden üstün
görmektir."
Efendimiz (sav)
yumuşak huyluluğu da şu sözlerle açıklıyor; Hased, Allah'ın kullarına ihsanından memnun olmamak manasına gelir. Bu ise insanı günaha götürebilir. Bir kimse dünyaya aid bir şey için hased ediyorsa bu tutumu ona hiç bir şey kazandırmaz. İbn Şirin derki: " Hased ettiğim kimse Cennet ehliyse, onun ehl-i cennet olduğunu kıskanmayayım da dünyalığını mı kıskanayım? Zira dünya cennete nazaran çok hafiftir. Eğer hased ettiğim kimse cehennemlik ise, onu cehenneme götüren dünyasını niye kıskanayım? Müminlerde olması gerekli olan güzel huylardan biride isar'dır Yani kendine verilmesi gereken ihsanı başkasına arzu etmektir. Nitekim Allah Teala bu konuda Haşr suresinde " Kendileri zaruret içinde bulunsalar bile, kardeşlerini kendilerinden önce tutarlar" buyurmaktadır. Nefsin kötü huylarından olan hırs kişiyi hasede götürür. Bunun önüne geçmek amacıyla müminlerin kanaatkar olması gereklidir. Kanaat konusunda aslolan iktisatlı, tutumlu olmaktır. İktisat, harcamada tutumlu, vermede minnetsiz davranmaktadır. Bilmek gerekir ki, makam sevgisi ve şöhret tutkusu, nefse en çekici gelen özelliklerdendir. Bu sebeple sıdk makamına ermiş kimselerden en son çıkan nefsani duygu, "makam sevgisi" veya "baş olma" arzusudur. Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur. "Siz baş olmaya çok meraklısınız, fakat bu duygu, kıyamet gününde size pişmanlık sebebi olacaktır. Sülük, Ma'rifet ve Tevhidin Fazileti: Sülük'ün niteliği: Bu alemde gerçek maksat, biricik gaye, Allah Teala Hazretleridir. Bu yüce gayeye götürülen yollar, yaratıkların nefesleri sayısıncadır. Bu yolların en sağlam, en zor, en yüce ve en doğru olanı, riyazet, mücahede ve şiddet yoludur. Kalp temizliği batın tasfiyesi, zikir ve tevhid ile olur. Allah Teala ile aramızda bulunan perdelerin en kalını şüphesiz nefs perdesidir.
Nefsin arzularına karşı
koyabilmek için gerekli bazı hususlar vardır:
Marifet ve ilm-i ilahi, yani, Cenabı Hakk'ı iyice tanımak,
faziletlerin en yücesidir. Nitekim rivayet olunduğuna göre Resulullah (sav) "En
faziletli amel nedir? Sorusuna "Allah'ı bilmek ve tanımaktır." Buyuruyor. Ayrıca
yine bu konu ile alakalı olarak "Bilerek yapılan az amel, bilinmeden yapılan çok
amelden daha hayırlı ve faydalıdır." Buyurmaktadır. Tevhid hakkında pek çok söz söylenmiştir. Fakat tevhidin hakikati dil ile beyan olunamaz. Çünkü tevhid hakikatinin yörüngesi, tatmak ve yaşamaktır, o ancak vicdan ile anlaşılabilir.
Ebül Abbas es-Seyyari derki: " Tevhid;
kalbin Hakk'tan başka bir şey hatırlamamasıdır."
Namazın Sırları ve Adabı
Bedenen kıbleye, batınen ise Cenab-ı Hakk'ın huzur-u ilahisine yönelmeli ve son namaz imiş gibi kılmak gerekir. Niyetten sonra tekbir alınır ve namaza durulur. Burada mümin bir mi'racdadır. Bunu hiçbir an unutmamalı ve Allah'ın huzuruna yakışır şekilde namazı edâ eylemelidir.
Tekbirden sonra sağ el
sol elin üzerine
konularak bağlanır. Yeri ise, insanın iki denizinin kavuştuğu yer olan göbeğin
biraz aşağısındadır. Göbeğin üst kısmı (kalp ve daha yukarısı) semavi sırlar
hazinesi, alt kısmı ise nefsâni orduların karargâhı ve arzın sırları deposudur.
Eller bu şekilde bağlanınca nefsâni duygu ve güçlerin yukarı çıkması önlenmiş
olur. Nefsle mücadele ve ihtilaf ortadan kalkınca ellerin birleştirilmesi
ihtiyacı ortadan kalkar ve eller yana salıverilir. Bu konuda görüş ayrıcalığı
çıkmaktadır. Namaz kılana yakışan, padişahlar padişahı Allah'ın huzurunda zelil bir kulun oluşu gibi huşu ve hudu halinde bulunmaktır. Rükudan doğrulunca belini ve sırtını dümdüz yapmak gereklidir. Yoksa Allah Teala nazar buyurmaz. Secdeye giderken dizler, eller sonra alın ve burun sırasıyla yere konur. Dirsekler yere yapıştırılmaz. Secdede sünnet ve farzlara riayete özen gösterilmelidir. Çünkü kulun Cenab-ı Hakk'a en yakın olduğu an secde anıdır. Secdeden kalkınca sol ayak üzerine oturulur ve sağ ayak parmakları kıbleyi gösterecek şekilde dikilir. Eller açılıp kapanmaya zorlanmadan uyluklar üzerine konur.
Teşehhüdde et-Tahiyyat okunurken
Mi'rac'ın sırrı düşünülmelidir. Çünkü namaz Mi'racdır. Çıkmak için sağ ve solda
bulunan meleklerle, Müslüman ins ve cinlere selam verilmelidir. İkindi namazı çok önemlidir. Bu namazı kılana büyük mutluluk vardır. İyiliklerin kötülükleri giderdiği gibi namaz da dünya karanlıklarını giderir. Beş vakit namaz Cenab-Hakk'a açılan beş huzur kapısıdır.
Nefsin namazı insanı kötü huylardan,
kalbin namazı gaflet ve gereksiz uğraştan, sırrın namazı da masivaya iltifattan
alıkor.
Cuma ve Cemaatin Faziletleri: Cuma namazını terk etmemek kalbin nurlanıp inkişaf etmesine sebep olur. Cuma namazında gerekli olan adabdan birinin de sessizce hutbe dinlemek olduğu bilinmelidir. Çünkü Allah Resulü (sav) "imam minbere çıktığı zaman namaz kılmak da, konuşmak da caiz değildir." buyurmuşlardır. Günlerin en hayırlı olanı Cuma günüdür. Cemaatle namaz, sünnet-i müekkededir. Cemaatle kılının namazın yirmi yedi kat sevabı olduğu unutulmamalıdır. Saf bağlayıp namaz kılan mü'minler, nefs gibi haramilere, şeytan misli hırsızlara karşı mücadele etmek için birbirlerine destek olarak kenetlenmiş binalar gibidir. Namaza duran cemaatin zahirleri, şartlarını taşıyarak bir araya gelirse batınları da onlara uyar. Takva ve iyilik hususunda birbirlerine karşılıklı olarak yardımcı olurlar. Birbirlerine nur ve bereket sirayet eder. Tenbih Namaz, kalbi ve kalple ilgili amelleri, cehri ve hafi zikri toplayan ve kulu yüksek derecelere ulaştıran bir ibadettir. Amellerin bir ruhu, bir cesedi vardır. İnsanoğlu dünyada bulunduğu sürece onun amellerinden yüz çevirmesi azgınlık ve isyanın ta kendisidir. Ameller haller ile tezkiye görür. Haller (ahval) amellerle gelişir. Dinin ikâmesi için gayret göster, lâkin (ölüm) gelinceye kadar Rabbine kulluğuna devam et.
|